ZORBALIK VE AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?

Zorbalık; zarar verici veya rahatsız edici, güç dengesizliğinin olduğu, sürüp giden saldırgan davranışlardır. Akran zorbalığı, benzer yaş ya da seviyedeki kişiler arasında geçer ve zorba mağdura kıyasla daha güçlü  bir konumda yer alır.
Zorbalık üç başlık altında toplanabilir:
1. Fiziksel Zorbalık (vurmak, yumruk-tekme atmak, tırmalamak vb.),
2. Sözel Zorbalık (alay etmek, söylenti çıkarmak, lakap takmak),
3. Sosyal Zorbalık (dışlamak, oyuna almamak, görmezden gelmek).
Çocuğunuzun zorbalığa maruz kaldığını nasıl anlarsınız?
Birçok çocuk zorbalığa maruz kaldığını fark edemeyebilir ya da bunu ‘ben zorbalığa uğruyorum’ şeklinde ifade edemez.
• Çocuğunuz okula gitmek istemiyor ise (her zamankinden daha yoğun bir isteksizlik göstermesi),
• Okul arkadaşlarından hiç söz etmiyor ise,
• Çocuğunuzun eşyalarının sık sık yok olduğunu ya da zarar görmüş halde geri getirdiğini görüyor iseniz,
• Olağan dışı duygu dalgalanmalarının artması (ağlama krizleri, öfke patlamaları vb.)
• Günlük rutinlerinde değişiklikler fark ettiyseniz (oyun, uyku, yeme),
• Çocuğunuzun açıklayamadığı yara veya yara izleri var ise,
Yukarıdakiler yalnızca zorbalığa dair ipuçları değil, aynı zamanda çocuğunuzun duygusal sıkıntıda olabileceğine dair uyarılardır. Ancak çocuğunuzun zorbalığa uğruyor olma ihtimalini göz önünde bulundurmanız gerekir.
Çocuğunuzun zorbalığa maruz kalıyorsa neler yapabilirsiniz?
• Açık uçlu sorular sorarak çocuğunuzun yaşadığı sıkıntılar karşısında neler hissettiğini anlamaya çalışın ve empatik olun.
• Çocuğunuzu suçlamayın. Zorbalığa uğramak çocuğunuzun suçu değildir. Bunun kişisel bir sebebi olmadığını ifade edin.
• Zorbalığı yalnızca sizin çocuğunuza karşı yapılmış bir saldırganlık olarak düşünmeyin. Zorbaca davranan çocuklar karşısındakine belli bir sebep olmadan da saldırgan davranışlarda bulunur. Zorbanın zarar verici davranışlarının çoğu zaman mağdurun özelliklerinden kaynaklanmaz.
Çocuğunuzun zorbalık yaptığını nasıl anlarsınız?
• Çocuğunuz diğer çocuklara kötü davranıyor ve onlarla alay ediyor ise,
• Çocuğunuz genellikle huzursuz ve öfkeli davranışlar sergiliyor ise,
• Çocuğunuz arkadaşlarından bahsederken lakap takıyor ve aşağılayıcı ifadeler kullanıyor ise,
• Okuldan çocuğunuzun akranlarını veya kendinden küçük yaştaki çocukları rahatsız ettiği hakkında uyarı geldi ise;
Çocuğunuzun arkadaşlarına zorbalık yapma ihtimali olabilir.
Çocuğunuz zorbaca davranıyorsa neler yapabilirsiniz?
• Çocuğunuzun zorbaca davrandığını gördüğünüzde onu bu olumsuz davranışı için uyarın. Çocuğunuza saygı ve merhamet duygusunu öğretebilirsiniz.
• Zorbaca davranışlar sergilediğinde karşısındakinin duygusunu anlamasına yardımcı olun.
• Zorbalık davranışlarının, kararlı ve net yaptırımlarının olmasına önem verin.
• Çocuğunuzun sergilediği tüm davranışlarının sorumluluğunu almasına dikkat edin.
• Çocuğunuzun iletişim  becerilerini geliştirmesini destekleyin ve problemleri çözme konusunda rehberlik edin.
Çocuğunuz zorbalık döngüsünde hangi grupta yer alırsa alsın (zorba-mağdur) sosyal yönden yıkıcı etkiler oluşturabilir. Yetişkinler tarafından göz ardı edilmemeli ve gerekli müdahaleler yapılmalıdır.