KAYGI BOZUKLUĞU NEDİR?

Kaygı bozukluğu nedir?

* İnsan dışarıdan bir tehdit algıladığında kendisini korumak amaçlı tepkiler verir. Bu tepkiler duygusal, davranışsal veya bedensel olarak olabilir. Duygusal tepkilerden birine de kaygı diyebiliriz. Kaygı aslında kişiyi hayatta tutan bir tepkidir. Örneğin; kişinin hızlı gelen arabadan kaçmasını sağlayan duygu kaygıdır. Bu noktada kaygı duygusu için hayatidir diyebiliriz. Ancak ortada gerçek bir tehlike olmadığında, günlük yaşamını etkileyen bu duyguyu, kişinin yüksek düzeyde yaşamasına Kaygı (Anksiyete) Bozukluğu denir.

Kaygı Bozukluğu belirtileri nelerdir?
Kalp atışlarında hızlanma, hızlı nefes alıp-verme, titreme, baş dönmesi, sürekli panik halinde olma, gergin ve huzursuzluk hali, kaygı oluşturan durumdan kaçma veya ondan başka bir şey düşünmeme şeklinde olabilir.
Çocuklarda ise fizyolojik belirtilere ek olarak hırçınlık, sinirlilik, gerginlik, karın ağrıları, tırnak yeme, nedensiz ağlama nöbetleri, alt ıslatma/dışkı kaçırma, dikkat dağınıklığı veya odaklanamama şeklinde görülebilir.

Kaygı Bozukluğu türleri nelerdir?
1- Yaygın Kaygı Bozukluğu
Kişinin, olayın veya durumun gerçekliğine oranla aşırı ve sürekli kaygı duyması halidir. Çoğu zaman evhamlı kişiler olarak da tanımlanırlar. Örneğin; sağlık sorunları, çocukların yaşayabileceği olaylar, ekonomik durum, ev işleri veya randevulara yetişememe gibi konularda fazlasıyla endişe hali görülmesidir.
2- Panik Bozukluk
Kişide tekrarlayıcı beklenmedik panik atakların olması ile ve ataklar arasındaki zamanlarda başka panik atak olacağına ilişkin, kişinin kaygı duyması halidir. Panik ataklar kişide “kalp krizi geçirip, ölme”, “kontrolünü yitirip çıldırma” gibi düşüncelere sebep olabilir.
3- Fobiler
Kişinin canlı, nesne veya olaya karşı duyduğu yoğun korku halidir. Yükseklik korkusu, kan fobisi, agorafobi, örümcek, yılan, kedi veya köpek fobileri şeklinde sıralanabilir.
4- Obsesif Kompulsif Bozukluk
Kişi kendisine kaygı veren durumdan kurtulmak için yineleyici davranışlarda bulunur veya kendine ait farklı davranış kalıpları geliştirebilirler. Tekrar tekrar yıkanma, elleri sürekli yıkama, tek sayıları sayma, aynı çizgiden yürüme veya çizgilere basmadan yürüme, eşyaları biriktirme, eşyaların simetrik durmasını isteme şeklinde örneklendirilebilir.
5- Sosyal Kaygı Bozukluğu (Sosyal Fobi)
Kişinin başkaları tarafından değerlendirilebileceğini düşündüğü ortamlarda kaygı ve korku duymasıdır. Örneğin; kalabalık ortama girmezler, sunum yapmak istemezler. Çocuklarda bu durum yaşıtlarının olduğu ortamlarda veya yetişkinlerle iletişim kurduklarında gözlemlenebilir.
6- Seçici Konuşmazlık (Mutizm)
Çocuğun konuşma bozukluğu olmadığı halde belli ortamlarda konuşmaması halidir. Örneğin evde ailesi ile konuşan çocuk okul ortamında yaşıtlarıyla veya çevresindeki kimse ile konuşmadığında bu bozukluktan bahsedebiliriz.
7- Ayrılık Kaygısı Bozukluğu
Çocuklarda görülen anne ve babalarından veya birincil bakım vereninden ayrılacaklarına yönelik duyduğu derin kaygıdır. Çocuğun anneden veya başka bakım vereninden ayrıldıkları durumlara karşı aşırı korku tepki vermesi ve ayrı kalmaya tahammül edememe halidir. Genellikle çocuğun kreş veya anaokuluna başladığı zaman gözlemlenmektedir.

Kaygı Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kaygı bozukluğu tedavi edilerek azaltılabilir, en çok tercih edilen yöntemlerden biri psikoterapi uygulamalarıdır. Çocuk, ergen ve yetişkinler de Bilişsel Davranışçı Terapi kullanılabilirken çocuklarda ayrıca Oyun Terapisi de tercih edilebilir.  Bir diğer tedavi yöntemi de ilaç tedavisidir.

Klinik Psikolog
Beyza Kara
Özel Rami Hastanesi
Psikoloji Bölümü

Fotoğraflar