DİŞ GICIRDATMA NEDİR?

Diş gıcırdatma (Bruksizm) nedir?
Bruksizm (diş sıkma), çoğunlukla uyku esnasında baş gösteren güçlü çene hareketlerinden kaynaklanan parafonksiyonel yani fonksiyon dışı bir alışkanlıktır. Alt ve üst çenede yer alan dişlerimizin yutkunma ve çiğneme işlevleri harici karşılıklı olarak birbirlerine temas etmemeleri gerekirken, gerek uyku durumunda, gerekse de günlük hayatta yaşanan stres veya depresyona bağlı olarak diş sıkma ya da diş gıcırdatma problemi ortaya çıkar. Bruksizm neyin sebep olduğunu tam olarak saptamış değildir, ancak genetik, fiziksel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığını düşünmektedirler. Bir çok vakada uyanık bruksizm, anksiyete, stres, öfke, hayal kırıklığı veya gerginlik gibi duygulardan kaynaklanıyor olabilir. Bunun yanı sıra bireyin derin konsantrasyona girdiği bir süreçte bir başa çıkma stratejisi veya bir alışkanlık olarak gelişmiş olabilir. Bruksizm, bazı antidepresanlar gibi psikiyatrik ilaçların nadir görülen bir yan etkisi olabilir. Benzeri bir şekilde sigara içmek, kafeinli içecekler, alkol tüketmek veya keyif verici ilaçlar kullanmak bruksizm riskini artırabilir.

Bruksizm nelere neden olur?
Diş sıkma baş ağrısı yapar mı?
Başlangıç şikayetleri sabah kalkıldığında baş ağrısı, yüz ağrısı ve çene ağrısı gibi ağrı şikayetleridir. Zamanla şikayetler ilerler ve yemek yemede zorluk, çene eklemi problemlerine bağlı olarak ağzı açıp kapamada zorluk tabloya eklenir. Ağız açma-kapama sırasında çene ekleminden “klik” tarzı ses gelmesi eklem problemi başladığına işaret eder. İleri dönemde çenede kitlenme, dişlerse sallanma ve diş kırıkları, ağız açma sırasında çenenin etkilenen tarafa doğru kayması gibi belirtiler ortaya çıkar.

Bruksizm belirtileri nelerdir?
Bireyin uyku partnerini uyandıracak kadar yüksek sesle dişleri gıcırdatma. Birbirine kenetleme olmak üzere artan diş ağrısı. Dişte hassasiyet, çatlamış, düzleşmiş, gevşemiş veya yontulmuş dişler. Çenede, boyunda veya yüzde ağrı. Dişin daha derin katmanlarını açığa çıkaracak kadar aşınmış diş minesi. Kulakta bir sorun olmasa da kulak ağrısı gibi hissedilen ağrı. Şakaklarda başlayan hafif baş ağrısı. Uyku bozukluğu. Yanak iç kısmında çiğnemeden kaynaklanan hasar. Yorgun ya da kasılan çene kasları ile tamamen açılıp kapanmayan kilitlenmiş bir çene bulunur.

Bruksizm tedavisi nasıl yapılır?
Bruksizm tedavisi, dişlerde ve çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları ve ağrıyı ortadan kaldırmayı amaçlar. Bruksizmi tamamen ortadan kaldıracak spesifik ve kesin bir tedavi yöntemi henüz olmadığı için; bruksizm tedavisinde amaç, koruyucu tedavi uygulamaya ve bruksizmin zarar verici etkilerini önlemeye çalışmaktır. Esas tedavi bireyin stres faktörlerinden uzaklaşmasıdır. Bruksizm tedavisinde splintler, kas gevşeticileri  ve çene eklemine yapılan botoks uygulamaları tercih edilmektedir.

Splint (Gece Plağı)
Oklüzal splintler temporomandibular rahatsızlıkla karşılaşılan bir diş hekiminin ilk düşüneceği tedavi alternatifi olabilir. Uyurken diş gıcırdatan hastalara, sıkma sırasında dişlerde oluşan zararları engellemek için splint adı verdiğimiz şeffaf plastikten yapılmış gece plağı önermekteyiz. Bruksizm tedavisinde bir diğer yöntem ile hastalara botoks uygulaması yapılarak çiğneme kaslarının zayıflaması sağlanır. Sıkmanın gücünü azaltmak için çiğneme kaslarına uygulanan botoks işleminin 6 ayda bir tekrarlanması gerekir. Belli sıklıkta yapıldıktan sonra kasların gücü azaldığı için, diş sıkmanın oluşturduğu kuvvet azalır ve hastaların bruksizmi daha kolay tolere etmesi sağlanabilir. Botoks uygulaması sıkmayı engellemez, sıkmanın şiddetini azaltır.

Fotoğraflar