LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR HAFTASI
Halihazırda
çoğu çocukta belirti vermeden önce, löseminin erken teşhisi için yaygın olarak kullanımı
önerilen bir kan tetkiki veya diğer tarama testleri bulunmamaktadır. Çocuğun
doktora gitmesini sağlayacak belirtilere yol açtığından çocukluk çağı
lösemilerine sıklıkla tanı konabilmektedir. Başvuru sonrası hekimler tanı koyma
sürecinde lösemiye işaret edebilecek kan testlerini uygularlar. Lösemileri
erken saptamanın en iyi yolu, söz konusu hastalığın olası belirtilerini gözden
kaçırmamaktır.
Lösemi
riskinin yüksek olduğu bilinen çocuklarda (Li-Fraumeni sendromu veya Down
sendromu gibi genetik bir duruma sahip çocuklarda olduğu gibi) birçok hekim
durumu yakından takip ederek düzenli tıbbi kontrolleri sürdürmekte ve şüphe
uyandıran hallerde ilave başka testler önermektedir. Benzer durumlar diğer
kanser türleri için kemoterapi ve/veya radyasyon tedavisi alan, organ nakli
yapılan veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alan çocuklar için de
geçerlidir. Sözü edilen çocuklarda lösemi riski genel topluma oranla daha
yüksek olmasına karşın hala küçük bir risktir.
Löseminin belirtileri şu
şekilde sıralanabilir:
· Kansızlık (anemi)
· Enfeksiyonlara yatkınlık, sık sık
hastalanma, yüksek ateş
· Çeşitli kanamalar (burun kanaması, diş
eti kanamaları, cilt altı kanaması gibi), ciltte sık sık çürük oluşumu, kesik
oluştuğunda kanamanın güçlükle durdurulması
· İştahsızlık, kilo kaybı
· Dalak ve/veya karaciğerde büyüme
· Lenf düğümlerinde şişlikler (ciltte ele
gelen yumrular)
· Halsizlik, solukluk, çabuk yorulma,
çarpıntı
Tanı
Tanı, esasen hastanın şikâyet ve muayene bulguları değerlendirilirken
lösemi ihtimalinin göz önünde bulundurulmasına dayanır. Lösemi şüphesi sonrasında
yapılacak kan testleri ile tanı netleştirilebilir. Ardından kemik iliği aspirasyonıu/biyopsisi,
özel kan testleri ve genetik testler yapılabilir.
Tedavi
Günümüzde çocukluk
çağı lösemileri %80 oranında tedavi edilebilmektedir. Hastalık,
ülkemizde de başarı ile tedavi edilmekte olup tedavi başarısı diğer dünya
ülkelerinden farklılık göstermemektedir.
Lösemi
kemoterapi ile tedavi edilmektedir. Gerekli olduğu durumlarda kemik iliği
nakli, radyoterapi gibi tedaviler de kullanılmaktadır.
Çocuklarda
lösemi tedavisi devletin güvencesi altında olup ücretsiz yapılmaktadır. Devletimiz lösemili çocuklara yapılan tüm
harcamaları kurum kimliği ya da statüsü gözetilmeksizin (devlet hastanesi,
üniversite hastanesi veya özel hastanelerde) karşılamakta ve geri ödemektedir. Yanı
sıra çağdaş tedavinin gerektirdiği tüm ilaçlar ve kemik iliği nakli dahil tüm
tedavi giderleri devletçe karşılanmaktadır.
Sağkalım
Özellikle akut lösemilerde hastalığın tamamen tedavi edilme oranı çok
yüksektir. Diğer lösemilerde de sağkalım oranları yüksektir.
Önleme
Çocukluk
çağı lösemilerinin, yaşam tarzı ve çevre ile ilgili olası sebepleri çok azdır.
Bu nedenle çoğu durumda anne-baba ve çocukların bu kanserleri önlemek için bireysel
bazda yapabilecekleri bir şey olmadığını bilmesi önemlidir.
Bununla
birlikte, çevresel risk faktörü olarak radyasyona ve bazı kimyasallara maruz
kalmanın lösemi riskini artırabildiği bilinmektedir.
Bazı
çalışmalarda çocukluk çağı lösemisi ile hamilelik sırasında veya erken çocukluk
döneminde hane halkı pestisit maruziyeti arası ilişki çalışılmışsa da olası bir
bağlantıdan söz edebilmek için daha ileri araştırmalara ihtiyaç olduğu
belirtilmiştir.
Tarih: 05 Kasım 2021 Cuma Hit: 2486