20 Aralık 2025 Cumartesi
KÖŞE YAZARLARI
Cemil SAĞLAM
Başkan yardımcıları ve müdürler belli oldu Naser ŞİMŞEK
İstanbul kime nimet, kime zahmet! Muhammed SANCAKTAR
Gıda zehirlenmesi! Bekir Taner ATEŞ
Bayrampaşa Seda Türkoğlu ÇAM
Hasan Başkan’dan mektup var Leyla ALTINTAŞ
Bel fıtığı ve siyatalji arasındaki farklar Eda Yıldız KARADAĞ
Yeni döneme doğru: Güvenle, tecrübeyle, yenilikle Ceyda BAĞCI
Öğretmen-çocuk ilişkisinin gücü Av. Ali KAHRAMAN
Yaklaşan tehlikeden uzaklaşan ümide yolculuk Muammer KÜTÜK
Yarısı Bizden kampanyası Fatih ŞENGÜLER
Genel Sağlık Sigortası’nda son durum Mustafa SÖNMEZ
Bordo bereli bidonlar... Sadık KAHRAMAN
Ben varım diyebilmek Rafet ULUTÜRK
Altın veren meyve: Armut ağacının hikayesi İbrahim GÜLLE
Dişsizlik dosyası-3 / Dişsizliği önlemek mümkün mü? İlyas ÇAĞLAYAN
Dijitalleşen Sanat Ercan GÜL
Büyük takımların yeni yüzü Engin ALBAYRAK
Yıldız fabrikası neden karanlıkta kaldı? Can Kaan SAĞLAM
Bir çocuk sahaya çıkar, diğeri hayata sonradan ısınır
Başkan yardımcıları ve müdürler belli oldu Naser ŞİMŞEK
İstanbul kime nimet, kime zahmet! Muhammed SANCAKTAR
Gıda zehirlenmesi! Bekir Taner ATEŞ
Bayrampaşa Seda Türkoğlu ÇAM
Hasan Başkan’dan mektup var Leyla ALTINTAŞ
Bel fıtığı ve siyatalji arasındaki farklar Eda Yıldız KARADAĞ
Yeni döneme doğru: Güvenle, tecrübeyle, yenilikle Ceyda BAĞCI
Öğretmen-çocuk ilişkisinin gücü Av. Ali KAHRAMAN
Yaklaşan tehlikeden uzaklaşan ümide yolculuk Muammer KÜTÜK
Yarısı Bizden kampanyası Fatih ŞENGÜLER
Genel Sağlık Sigortası’nda son durum Mustafa SÖNMEZ
Bordo bereli bidonlar... Sadık KAHRAMAN
Ben varım diyebilmek Rafet ULUTÜRK
Altın veren meyve: Armut ağacının hikayesi İbrahim GÜLLE
Dişsizlik dosyası-3 / Dişsizliği önlemek mümkün mü? İlyas ÇAĞLAYAN
Dijitalleşen Sanat Ercan GÜL
Büyük takımların yeni yüzü Engin ALBAYRAK
Yıldız fabrikası neden karanlıkta kaldı? Can Kaan SAĞLAM
Bir çocuk sahaya çıkar, diğeri hayata sonradan ısınır
Leyla ALTINTAŞ / Uzm. Fizyoterapist / Fiziksel Sağlık
BEL FITIĞI VE SİYATALJİ ARASINDAKİ FARKLAR
Günümüzde bel ve bacak ağrılarına bağlı şikâyetler, sadece yaşlı nüfusta değil gençlerde de giderek artıyor. Klinik olarak en sık karıştırılan durumlardan ikisi ise bel fıtığı ağrısı ve siyatalji. Bu iki tabir zaman zaman birbirinin yerine kullanılsa da, aslında hem kökeni hem hissi hem de tedavi yaklaşımı bakımından belirgin farklılıklara sahiptir.
1. Ağrının kaynağı: Yapısal sorun mu, sinirsel baskı mı?
Bel fıtığı, omurlar arasında yer alan diskin taşarak sinir kökü veya çevre dokular üzerine baskı yapmasıyla oluşur. Siyatalji ise doğrudan siyatik sinirin tahrişi veya sıkışması sonucu ortaya çıkar. Yani her bel fıtığı siyataljiye yol açabilir ama her siyatalji bel fıtığından kaynaklanmaz.
2. Ağrının başladığı bölge
Bel fıtığında ağrı genellikle belde başlar ve oradan bacağa doğru yayılır. Siyataljide ise ağrı çoğu zaman belde belirgin olmayabilir; doğrudan kalça, uyluk arka hattı ve bacak boyunca hissedilir.
3. Ağrının hissi ve karakteri
Bel fıtığı ağrısı daha çok “sıkışma, batma, yük binme” şeklinde tarif edilir. Siyataljide ise ağrı çoğunlukla “yanma, elektrik çarpması, zonklama” şeklindedir. Bu sinir kökenli bir uyarının tipik göstergesidir.
4. Yayılım bölgesi
Bel fıtığının yayılımı daha sınırlı ve diskin seviyesine göre değişken olabilir. Örneğin L4-L5 seviyesindeki bir fıtık ayak bileği çevresine kadar inebilirken, L5-S1 seviyesindeki bir fıtık topuk ve ayak tabanında uyuşma yapabilir. Siyatalji ise genellikle bacağın arka hattı boyunca çizgisel bir şekilde ilerler.
5. Oturma ve ayakta durma ilişkisi
Bel fıtığı olan kişiler uzun süre ayakta durmakta güçlük çeker, öne eğilmek ağrıyı artırabilir. Siyataljide ise uzun süre oturmak, özellikle bacağı öne doğru uzatmak belirgin ağrıya neden olur; çünkü oturma sırasında siyatik sinirin gerilimi artar.
6. Hareketle değişim
Bel fıtığında ani hareketler, öne eğilme, ağırlık kaldırma gibi aktiviteler ağrıyı tetikler. Siyataljide ise merdiven çıkma, bacak kaldırma hareketleri ve özellikle sinir germe testleri ağrıyı artırır.
7. Uyuşma ve güç kaybı
Bel fıtığı durumunda uyuşma genellikle fıtığın seviyesine göre lokalize seyreder. Siyataljide uyuşma, karıncalanma ve yanma bacağın arka hattı boyunca daha geniş bir alanda hissedilir. Kas gücü kaybı bel fıtığında daha sık görülürken, siyataljide sinirin ne kadar sıkıştığına bağlı olarak değişkenlik gösterir.
8. Eşlik eden kas spazmları
Bel fıtığı hastalarında koruma amaçlı bel kaslarında yoğun spazm görülür. Siyataljide ise özellikle kalça çevresindeki piriformis kasında spazm oluşabilir. Hatta bazı hastalarda “piriformis sendromu”, siyataljinin temel sebebi olabilir.
9. Görüntüleme ve tanı
Bel fıtığı MR görüntülemesinde belirgin şekilde saptanabilir; disk taşması ve sinir kökü baskısı net görülebilir. Siyataljinin kaynağı her zaman MR’da belirgin olmayabilir. Özellikle piriformis kaynaklı siyataljide klinik muayene, görüntülemeden çok daha belirleyici olur.
10. Tedavi süreci ve iyileşme
Bel fıtığında tedavi daha dikkatli, kontrollü ve aşamalı şekilde ilerler; disk üzerindeki baskıyı azaltmak ve core bölgesini güçlendirmek esastır. Siyataljide ise siniri rahatlatan germe ve mobilizasyon teknikleri, postür düzenlemeleri ve pelvik stabilizasyon egzersizleri daha hızlı sonuç verebilir. Doğru uygulandığında siyatalji, bel fıtığına kıyasla genellikle daha kısa sürede rahatlar.
Sonuç olarak, bel fıtığı ve siyatalji çoğu zaman benzer şikâyetlerle kendini gösterse de fizyoterapist açısından bakıldığında iki tablo tamamen farklı mekanizmalara dayanır. Bu nedenle ağrının kaynağı doğru tespit edildiğinde hem tedavinin yönü netleşir hem de iyileşme süreci çok daha verimli ilerler. Bacağınızda yayılan bir ağrı ya da belinize vuran bir gerginlik hissediyorsanız, bunu hafife almak yerine profesyonel bir değerlendirme almak gelecekte yaşayacağınız daha büyük sorunları önlemek adına en doğru adımdır.
