Latif ALBAYRAK / Ekonominin İçinden / Ekonomi Editörü

TÜRK KULÜPLERİNİN YÖNETİLEMEYEN FİNANSAL YAPISI

Türk toplumunun en fanatize olduğu ve bir din gibi yaşadığı konuların en başında şüphesiz ki futbol geliyor. Futbol, ülke gündeminde yarattığı etki ve pazarı dolayısıyla ciddi boyutta bir ekonomi oluşturuyor. Ancak kulüplerin mali yapıları ve yönetimsel durum pek de iç açıcı değil.
Ülkemizin amiral gemileri olan "4 büyükler" ciddi borçlanma sorunu ile karşı karşıya. Aynı zamanda halka açık ve borsaya kote olan kulüplerimiz açıkladıkları bilançolarda bu problemleri net olarak ortaya koyuyor. Yaklaşık 50 milyar TL'ye dayanan borçluluk miktarı kulüplerin finansal yapısını giderek bozuyor ve yönetilemez bir hale getiriyor. Kısa vadeli yükümlülükler ise kulüplerimizin elini kolunu bağlamış durumda. Durumu sadece 4 büyükler ile değerlendirmek sağlıklı olmaz çünkü Anadolu kulüplerinde durum daha da vehamet içinde.
Peki Türkiye'de futbol kulüpleri bu duruma nasıl geldi?
1) Karşılık alınamayan, sporculara ödenen yüksek bonservis ve maaş yükü
2) Uluslararası arenada başarısızlık
3) Türk Lirası'ndaki değer kaybı ve döviz bazlı borçluluğun ağırlaşması
4) Yerel bazda zayıflayan rekabet ile düşen yayın gelirleri
En borçlu kulüpler Galatasaray ve Fenerbahçe
4 büyükler arasında borçluluk ve sportif başarı arasındaki ters korelasyon ile Fenerbahçe öne çıkan kulüp. 10 yılı aşkın şampiyonluk hasretiyle en önemli branş olan futboldan yeterli kadar finans akışı sağlanamazken, mali yapıda ciddi sorunlar meydana geliyor. Diğer kulüp Galatasaray sportif açıdan başarılı bir grafik çizse de, yüksek sporcu maliyetleri kulübün ana mali sorunlarının kaynağı durumunda.
Fenerbahçe'nin hisse satışı
Yüksek faiz ortamında finansman bulmakta zorlanan kulüplerimiz sıcak para akışını sağlayabilmek için birtakım yollara başvuruyor. Geçtiğimiz günlerde Fenerbahçe, hisselerinin %4,8'lik kısmını satarak kulübe bir gelir oluşturmaya çalışsa da bu durum spekülasyonlara sebep oldu. Mevzuata göre %5 ve üzeri satışlarda hisseleri kimin aldığı açıklanmak zorunda. Bu sebeple camianın içinde bazı tartışmalar gündeme geldi. Fenerbahçe Spor Kulübü bu satışlara devam edecek mi merak konusu çünkü satış miktarı kulübü Bankalar Birliği anlaşmasından çıkarmaya da yetmiyor.
Beşiktaş'ın gelir sorunu
Beşiktaş'ın güncel borcu ezeli rakipleri Fenerbahçe ve Galatasaray kadar yüksek olmasa da, kulübün sıcak para girişi çok kısıtlı olduğu için finansal yapı dengesini kaybetmeye çok müsait durumda. Mevcut başkan Serdal Adalı bu konuda çalışmalar yürütse de, önceki yönetimlerin yüksek maliyetli transferleri ve akabinde gelen başarısızlıklar kulübü malesef ki büyük bir çıkmaza soktu.
Trabzonspor Bankalar Birliği sorununu çözdü
Trabzonspor Başkanı Ertuğrul Doğan ve yönetimi, yapmış oldukları 2,1 milyar TL'lik ödeme ile Trabzonspor'u Bankalar Birliği'nden çıkaran ilk kulüp haline getirmişlerdir. Bu durum kulübün mali bağımsızlığı ve uzun vadeli projeler için nefes alma imkanı sağlamıştır. Trabzonspor'dan ileriki dönemde yeni proje ve faaliyetler görmek mümkün.
Türk kulüpleri bu açmazdan nasıl kurtulabilir?
1) Sportif anlamda öz kaynaklara dönülerek altyapı sistemleri geliştirilebilir ve oyuncu yetiştirilip satılarak bir gelir kapısı oluşturulabilir
2) Kulüpler dernek statüsünden çıkarak şirket halini alarak finansal sistemde daha profesyonel yaklaşımlar oluşturulabilir
3) Yerel rekabet artırılarak uluslararası anlamda gelebilecek başarılar ile Türkiye Süper Ligi daha değerli bir hale getirilebilir
4) Yayın gelirleri konusunda daha adil politikalar yürütülebilir
5) "Futbol harici branşlarda başarı iddiası olmayan kulüpler" küçülmeye gidebilir
Türkiye'de kulüplerimiz yüksek taraftar gücü ve potansiyelleri ile, doğru yönetildiği takdirde finansal olarak çok daha sağlıklı bir imaj çizebilirler. Tek yapılması gereken doğru politikaların sağlıklı, sabırlı ve uzun vadeli planlamalarla yürütülmesi olacaktır.