* Stresin hayatımızdaki önemi yadsınamaz.
Stres modern toplumun hastalığı olarak da ifade edilebilir. Modern yaşam içinde
stresin büyük payı vardır.
Stres yönetimi, bizleri hareket etmeye, doğru
tercihler yapmaya ve başarılı olmaya yönlendirir.
Stres, içinde bulunduğumuz zaman gereğince
mecburen karşılaşmak durumunda olduğumuz husustur. Kelime anlamı olarak
zihinsel ve duygusal gerginlik anlamı taşır. Stres yönetimi ise bu karşılaşılan
çeşitli noktalarda daha sağlıklı, temkinli ve doğru davranmaya yönelim oluşturur.
Bitirmemiz gereken işler, üzerimize aldığımız
sorumluluklar, karşılaştığımız olumsuz durumlar, çevresel çatışmalar ve maddi
problemler gibi etkenler vücudumuzda stres oluşumunu tetikler. Bu gibi durumlar
süreklilik kazandığında ise birey stres halini yönetememeye başlar.
Stres de aslında diğer tüm duygu, davranış
ve tepkiler gibi olması gereken bir durumdur. Fakat burada önemli olan stresin
boyutu ve sürecidir. Sürekli stres ile yaşamak başka sorunlarında meydana
gelmesine yol açar. Bu nedenle stres yönetimi büyük önem taşır.
Stres yönetimiyle başa çıkılamazsa kişiler
depresyon, uyku bozuklukları ve sağlık sorunları gibi problemler yaşamaya başlar.
Sizin de stres konusunda problemleriniz
mevcutsa ve bunun yaşantınızı büyük ölçüde etkilediğini düşünüyorsanız uzman
desteği almanız gerekir.
Stres meydana geldiğinde;
Organizma- “Savaş ya da Kaç” tepkisi verir,
Bu tepki sırasında organizmada, ani
“Adrenalin” salınımı;
Kalp atışı artar,
Solunum hızlanır,
Tansiyon yükselir.
STRES YÖNETİMİ NASIL YAPILIR?
Stres yönetiminde planlı olmak önemlidir.
Yaşamınızda sizi strese sokan şeyler genellikle istediğiniz halde yapamadığınız
ve rahatlamak için kendinize vakit ayıramadığınız hallerdir. Bu nedenle hayatınızı
planlamanız gerekir. Bu plana çalışmanız gereken, eğlenmeniz gereken ve
dinlemeniz gereken zaman dilimleri eklenir. Yaşantınızın tümünü çalışmaya ya da
tümünü eğlenmeye harcarsanız monotonlaşmanız ve stres duymanız oldukça
normaldir. Bu noktada çalışmanız gereken zamanda sadece çalışmaya, eğlenmeniz
gereken zamanda sadece eğlenmeye ve yine aynı şekilde dinlenmeniz gereken
zamanda sadece dinlenmeye odaklanmalısınız.
Böylelikle stres meydana gelse dahi yatıştırmak
ve stres yönetimi sağlamak için kendinize zaman yaratabilirsiniz. Her zaman gerçekleştirdiğiniz
eylem sırasında düşüncelerinizden uzaklaşmak ve eyleminize yoğunlaşmak mümkün
olmayabilir. Özellikle stres düzeyi yüksek birey bu aşamada zorluk yaşar. Bu
nedenle stres yönetimi önem arz eder.
• Yapmanız gereken eylem hangisi olursa olsun
olumsuz düşünceleri kafanızdan atmalı ve olumlu düşünceye yönlenmelisiniz.
• İç dünyamızdaki çatışmalar ve dış dünyadan
gelen uyarıcılar arasında uçurum olmamalıdır. Doğan Cüceloğlu’nun “İç ve dış dünyası
arasındaki mesafe, bireyin yaşamındaki en büyük stres kaynağıdır.” Sözü bu
durumu destekler.
• Hayatı olduğu gibi kabul edin, kabulleniş
bizi stresin zararlı etkilerinden korur.
• Her şeye “Evet” demek, başkalarının
beklenti ve taleplerini her zaman karşılamaya hazır olmak gibi bir algıya kapılmayın.
Gerektiğinde ‘Hayır’ demeyi öğrenin.
• Sigarayı bırakın. Sigara içerdiği
uyaranlarla stresi tetikler.
• Düzenli egzersiz yapın. Özellikle yürüyüş
gibi düşük tempolu egzersizlerle başlayın. Bu kendinizi daha iyi hissetmenizi
sağlar.
• Denetim altında tutabileceğiniz ve
yapabileceğiniz sorumluluklarınızı bilin.
• Stres nedenlerinizi azaltmaya çalışın.
• Gerçekçi hedefler ve beklentiler
belirleyin. “Mükemmel olmalıyım” düşüncesinden vazgeçin.
• Yeterince dinlenin. Hayatınızı yavaşlatmak
stres dengenizi koruyacaktır.
• Uygun bir diyetle stres seviyenizi
koruyun. Beslenmenize dikkat edin. Stresten kurtulmak için alkol ve gıda tüketimini
artırmayın. Bu size anlık bir rahatlama sağlasa da zamanla farklı bağımlılıklar
yaşamanıza neden olabilir.
• Olumlu bir tutum içinde bulunup benlik
saygınızı güçlendirin.
• Hayata karşı esnek olmaya çalışın.
• Stresi azaltacak alternatifler
belirleyin.
• Aynı anda birkaç şeyle uğraşmayın; çünkü
bu stres seviyenizi yükseltir, bir defada tek konuya odaklanın.
• Düzenli bir uyku programı oluşturun. Her
gün aynı saatte uyuyup, aynı saatte uyanın.
• Stres anlarında başka konulara odaklanın.
• Rahatlatıcı müzikler dinleyin.
• Stresle başa çıkamıyorsanız profesyonel
destek alın.
Son olarak yazımı Mevlana’nın güzel bir sözüyle
bitirmek istiyorum:
“Her günün hâli, dünkü günün hâline
benzemez. Hâller, ırmak gibi akar gider. Onu bağlayacak, akışını durduracak hiçbir
şey yoktur. Her günün sevinci, bir başka çeşittir. Her günün düşüncesinin başka
bir tesiri vardır. Ey genç, şu beden bir misafirhanedir. Her sabah o eve koşa
koşa yeni bir misafir (dert, düşünce) gelir. Sakın, “Bu misafir bana yük olur,
kalır” deme. Biraz kalır, sonra yine geldiği gibi gider, yokluğa karışır. O görünmeyen
cihandan, gayb âleminden gönlüne gelirse, onu bir misafir say, onu hoş tut, güler
yüzle karşıla.”