• Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD),
okuma ve araba kullanma gibi aktiviteler için ihtiyaç duyduğunuz keskin,
merkezi görmeyi bulanıklaştırabilen bir göz hastalığıdır. "Yaşa
Bağlı", bunun genellikle yaşlı insanlarda olduğu anlamına gelir. "Makula",
gözünüzün makula adı verilen bir bölümünü etkilediği anlamına gelir.
YBMD yaygın bir durumdur - 50 yaş ve üstü
insanlar için görme kaybının önde gelen nedenidir. YBMD tam bir körlüğe neden
olmaz, ancak merkezi görüşünüzü kaybetmek, yüzleri görmeyi, araba kullanmayı
veya evin etrafında bir şeyler pişirmek veya tamir etmek gibi yakın plan işleri
yapmayı zorlaştırabilir.
MAKULA DEJENERASYONUNUN BELİRTİLERİ
YBMD'den kaynaklanan erken görme kaybı
belirtileri, merkezi görüşünüzdeki gölgeli alanları veya alışılmadık şekilde
bulanık veya çarpık görmeyi içerir (Resim1). Bazı hastalar okurken dalgalı veya
bozuk sözcükler fark edebilir.
Bazı insanlar düz çizgilerin dalgalı
görünmeye başladığını da fark edebilir. Bu, geç YBMD için bir uyarı işareti
olabilir. Bu belirtiyi fark ederseniz, hemen göz doktorunuza görünün.
Çoğu hasta, sadece bir gözde mevcutsa veya
bir gözde diğerine göre daha belirgin ise YBMD semptomlarını fark etmez. Her
iki gözle aynı anda bakıldığında, bulanıklık ve bozulma belirtileri fark
edilmeyebilir.
YBMD İÇİN RİSK ALTINDA MIYIM?
Sarı nokta hastalığı en önemli risk
faktöerleri şöyle sıralanabilir:
• İleri yaş: 65 yaşın üzerindeki kişilerin
yaklaşık %25 inde sarı nokta hastalığı bulunur.
• Bir gözde sarı nokta hastalığı bulunması:
Bir gözünde hastalık bulunanların yaklaşık %90 ında 1 yıl içinde diğer gözde de
hastalık gelişir.
• Genetik
• Sigara
• Hipertansiyon
• Obezite ve hareketsizlik
• Güneşe maruziyet
MAKÜLER DEJENERASYON TÜRLERİ VAR MIDIR?
İki tür maküler dejenerasyon vardır: Kuru
YBMD ve Yaş YBMD.
Kuru YBMD (eksüdatif olmayan YBMD olarak da
adlandırılır) , YBMD hastalarının% 80-90'ını etkileyen en yaygın formdur.
Kuru YBMD, makülada üstlerindeki retina
hücrelerinin işlevini kaybetmesine neden olan protein birikiminden kaynaklanır
(Resim 2). Bu protein birikintilerine drusen adı verilir. Kuru YBMD'li çoğu
hasta, zamanla ilerleyen kademeli, ağrısız bir görme kaybı fark eder.
Yaş YBMD (eksüdatif YBMD olarak da
adlandırılır) görsel olarak daha tehditkar bir durumdur ve YBMD vakalarının%
10-20'sini oluşturur.
Yaş YBMD'ye retinadaki sızdıran kan
damarları neden olur. Bu anormal kan damarları, gözün arkasına sıvı veya kan
sızmasına neden olabilir(Resim 2).
Yaş YBMD'li hastalar tipik olarak kuru
YBMD'li hastalara göre daha önemli görme kaybı yaşarlar. Yaş YBMD'nin neden
olduğu görme kaybı, genellikle durum çok ciddi olduğunda hasta tarafından fark
edilir.
NE ZAMAN BİR GÖZ DOKTORU GÖRMELİYİM?
Merkezi görüşünüzde ani veya kademeli
değişiklikler fark ederseniz, neden olarak makular dejenerasyonu ekarte etmek
için göz doktorunuza görünün. Özellikle 65 yaş ve üzerindekiler için koruyucu
bakım olarak yıllık, kapsamlı göz muayeneleri önerilir.
Göz doktorları, hastalar semptomlar
yaşamadan önce makula dejenerasyonunun erken belirtilerini tespit edebilir. Göz
doktorunuz, retina / makulayı değerlendirmek için muhtemelen gözlerinizi
genişletecektir. Göz doktorunuz ayrıca herhangi bir retina değişikliğini
gözlemlemek için görüntüleme araçlarını kullanabilir.
Doktorunuz göz bebeklerinizi büyütürse,
görüşünüz muayeneden sonra birkaç saat bulanık ve ışığa duyarlı olabilir. Bir
arkadaşınızdan veya aile üyesinden sizi eve bırakmasını istemek iyi bir
fikirdir - özellikle daha önce hiç genişlemiş göz muayenesi yaptırmadıysanız.
Doktorunuz ayrıca optik koherens tomogram
(OCT) adı verilen bir test yapmanızı tavsiye edebilir. Bu test, doktorun
gözünüzün arkasını görmesini sağlar.
YAŞA BAĞLI MAKULA DEJENERASYONU NASIL
YÖNETİLİR VEYA TEDAVİ EDİLİR?
YBMD iyileştirilemez. Tedaviye erken
başlamak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomların şiddetini
azaltabilir. Başarılı tedavilerle bile YBMD semptomları sıklıkla geri döner.
Hastalık türüne bağlı olarak tedaviler şunları içerir:
• Besin takviyeleri: Yaşa Bağlı Göz
Hastalığı Çalışması (AREDS), vitamin ve mineral kombinasyonunun kuru YBMD'nin
ilerlemesini yavaşlatabileceğini buldu. AREDS takviyeleri dahil C vitamini , E
vitamini , lutein, çinko , bakır, zeaksantin ve beta karoten. (Sigara içenler
beta karoten almamalıdır çünkü akciğer kanseri riskini artırır .)
• Antivasküler endotelyal büyüme faktörü
(anti-VEGF): Yaş YBMD için bu tedavi, yeni kan damarları üreten bir protein
olan VEGF'nin üretimini engeller. Göz sağlığı uzmanınız, anti-VEGF'yi uyuşmuş
bir göze enjekte eder. İlaç kan damarı gelişimini yavaşlatır veya durdurur. Bu
tedavi bazen görüşü iyileştirir.
• Fotodinamik terapi (PDT): Fotodinamik
terapi sırasında , göz sağlığı uzmanınız , gözdeki fazla kan damarlarını yok
etmek için enjekte edilebilir ışığa duyarlı bir ilaç ve bir lazer kombinasyonu
kullanır.
Bayrampaşa
Kolan Hospital
Göz
Hastalıkları Bölümü