Karpal tünel, insan elinin avuç içi ile
bilek arasında yer alan, kemikler ve bağlar ile çevrili dar bir kanaldır. Bu
kanaldan median sinir adı verilen bir sinir geçer ve bu kanal üzerinde meydana
gelen bası, sinir sıkışması yaparak karpal tünel sendromuna neden olur. Karpal
tünel sendromunda el ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma ve ağrı meydana gelir.
Bu durum genellikle ellerin çok kullanıldığı işler sonucunda meydana gelir.
Kişinin el bilek anatomisi, diyabet vb sağlık sorunları ve aynı el
hareketlerinin sürekli tekrarlanması karpal tünel sendromunun ortaya çıkmasına
sebep olabilir. Uygun medikal ve cerrahi tedaviler sayesinde bu şikayetlerin
ortadan kalkması sağlanabilir.
NEDENLERİ
Karpal tünel içinde median sinire yapılan
baskıdan kaynaklanır. Median sinir sıkışması olduğunda küçük parmak harici tüm
parmaklarda uyuşma ve güçsüzlük olabilir. Karpal tünelde median siniri
sıkışmasına neden olan hemen herşey karpal tünel sendromuna yol açabilir. El
bilek kırık veya çıkıkları karpal tünelin normal anatomik yapısını bozarak
karpal tünel sendromuna neden olabilir. Bununla birlikte romatoid artrit gibi
el bileğinde bulunan karpal tüneli oluşturan kemiklerde deformasyona neden olan
hastalıklar da karpal tünel anatomik yapısını bozarak karpal tünel içindeki
median sinire bası oluşturabilir ve bu şikayetlerin ortaya çıkmasına neden
olabilir. Sinir sistemine zarar veren koşullar karpal tünel sendromu riskini
artırabilir. Diyabet gibi bazı kronik hastalıklar da sinir hasarına neden
olabildiği için karpal tünel sendromuna neden olabilir. Romatoid artrit ve
diğer enflamatuvar hastalıklar kişinin bileklerinde bulunan tendonların
etrafındaki zarları etkileyebilir ve bu da median sinirlere doğrudan baskı
yapabilir. Bunlara ek olarak otoimmün hastalıklar tiroid ve böbrek
hastalıklarında da median sinir sıkıştırarak karpal tünel sendromuna neden
olabilir. Çalışma şartları da karpal tünel sendromuna katkıda bulunabileceği
saptanmıştır. Özellikle bileğin uzun süre veya tekrar tekrar bükülmesini
gerektiren işlerde çalışmak median sinir üzerinde baskı oluşturabilir veya mevcut sinir
hasarını arttırabilir.
BELİRTİLERİ
Karpal tünel sendromunun belirtileri
genellikle yavaş başlayarak gelişir. Normal şartlar altında kişi ilk olarak
parmaklarında karıncalanma ve uyuşma
olduğunu fark eder. Bazı vakalarda el bilek ve parmaklarda elektrik çarpması
gibi bir his tarif edilebilir. Genellikle gece artan şikayetler, kişiyi uykudan
uyandırabilir ve elleri sallayarak bu ağrıyı azaltma ihtiyacı duyulabilinir.
Uyuşma hissi zamanla kalıcı bir hal alabilir. Ellerde uyuşma ve güçsüzlükle
beraber nesneleri elden düşürme karpal tünel sendromunun bir başka
belirtisidir. Bu hem kişinin elindeki uyuşukluktan hem de median sinir
tarafından kontrol edilen başparmaktaki sıkıştırma kaslarının güç kaybından
kaynaklanabilir. Karpal tünel sendromu belirtileri normal günlük yaşamlarını
veya uyku düzenini bozacak seviyede olan kişilerin doktora başvurması
gereklidir.
TANI
Yukarda belirtilen şikayetlerle doktora
başvuran kişinin öncelikle detaylı bir şekilde şikayetleri dinlenmeli ve
beraberinde olabilecek hastalıkları değerlendirilmelidir. Karpal tünel
sendromuna neden olabilecek durumlardan şüphelenilmesi halinde el bilek
hareketleri ile karpal tüneli sıkıştırma manevraları yapılarak şıkayetlerin
artıp artmadığı saptanabilir. Bu hastalarda kesin tanı elektromyelografi ve
sinir ileti testleri ile konulabilir.
TEDAVİ
Karpal tünel sendromununun tedavisi
semptomlar başladıktan sonra mümkün olduğunca erken başlamalıdır. Erken teşhis
durumunda cerrahi olmayan yöntemler ile tedavi mümkün olabilir. İlk aşamalarda,
kişinin alacağı önlemler arasında elleri daha sık dinlendirmek, şikayetleri daha arttıran aktivitelerden kaçınma, şişliği azaltmak için
soğuk uygulanması gibi önlemler
şikayetleri kendiliğinden ortadan kaldırabilir. Daha ileri aşamalarda
düşünülecek diğer tedavi seçenekleri arasında el bilekliği, ilaçlar ve cerrahi
müdahale bulunur.Bileklik kullanımı gece karıncalanma ve uyuşma belirtilerini
hafifletmeye yardımcı olabilir. Karpal tünel sendromunun tedavisinde ilaç
kullanmadan önce mutlaka bir doktora başvurmak gereklidir. Şikayetlerin
hafiflemesi için doğrudan karpal tünel içine doktor tarafından kortikosteroid
uygulaması yapılabilir. Kortikosteroidler, inflamasyonu ve şişmeyi azaltarak
median sinir üzerindeki baskıyı azaltabilir. Bileklik ve ilaç kullanımına
yeterli yanıt alınamayan, ya da çok şiddetli seyreden karpal tünel sendromu
vakalarında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Cerrahide amaç, median sinire
baskının ortadan kaldırılması için, karpal tünelin çatısını oluşturan bağın
kesilerek gevşetilmesidir. Cerrahi müdahaleden sonra dokular iyileşir ve median sinir için daha geniş bir
alan sağlanmış olur. Cerrahi sonrası iyileşme sürecinde elin kullanılması
önerilse de, şikayetleri arttıran zorlayıcı hareketlerden uzak durmak
gerekmektedir. Tedavi edilmeyen karpal tüneli sendromunda kişide kalıcı sinir
ve kas zayıflığı görülebilmektedir.