29 Mart 2024 Cuma   

HAMİLELİKTE ÖNERİLEN TARAMA TESTLERİ

HAMİLELİKTE ÖNERİLEN TARAMA TESTLERİ
 

GEBELİKTE (Hamilelikte) 
yapılmasını önerdiğiniz tarama testleri nelerdir?

Gerçekten de bebeğin zekasını mı ölçüyoruz?
Yoksa hastalar daha iyi anlasın diye mi böyle isimlendiriliyor?
Gerçeklik payı nedir?
Kimlere uygulanmalıdır veya gereklidir?
Zorunlu mudur?
***
Yanıtlamaya en son sorudan başlayalım.
ZORUNLU MUDUR? 
KESİNLİKLE DEĞİL!
KİMLERE UYGULANMALIDIR?
Kromozomal hastalık gibi belirli risk grubundakilere uygulanabilir.
İkili tarama testi gebelikte bebekte olabilecek bazı kromozomal anomalileri araştırmak için yapılan bir testtir. İkili test sonucuna göre bebekte trizomi 21 (Down sendromu) ve trizomi 18 (Edwards sendromu) denilen kromozomal anomalilerin bebekte olma riski araştırılır. Bu hastalıklar zeka geriliği ve bazı organ anomalileri olan sendromlardır. Bu testlere zeka testi denmesinin nedeni de budur, ikili test bebeğin zeka düzeyini ölçen bir test değildir.
İkili test için gebeliğin 11-14 haftaları arasında anneden kan alınır. Bu kanda β-hCG ve PAPP-A düzeyleri ölçülerek, annenin yaşı ve diğer bazı özellikleri ile formule edilerek bilgisayar yardımıyla sonuç belirlenir. Bu teste ikili test denir. Eğer bu formule bebeğin ense kalınlığı (NT) da eklenirse elde edilen sonucun doğruluk oranı daha net olur, bu teste kombine test (ikili kombine test) denir. Yani kombine test, ikili test ile ense kalınlığınının kombine edilmesi sonucu yapılan bir testtir. İkili test taraması ile Down sendromlu bebeklerin %65'i tespit edilebilirken, kombine test ile %85'i tespit edilebilir. Her iki test de Down sendromlu bebeklerin tamamını tespit edemez, Down sendromlu bebek taşıyan gebeliklerin bir kısmında bu testlerin sonucunda risk yüksek gelmeyecektir, normal gelecektir.
Eğer risk normalden yüksek çıkarsa bebekte bu anomaliler kesin var mı sorusunun cevabını almak için CVS veya amniosentez yöntemleri uygulanır.

BURUN KEMİĞİ (NAZAL BONE) VAR MI? YOK MU?
Nazal kemiğin ultrasonda görülememesi trizomi olma riskini arttırır. Çünkü nazal kemik 11-14 hafta arasında normal fetusların %98'inde görülebilir, sadece %2'sinde görülemez. Trizomi 21 olan fetusların ise %70'inde, Trizomi 18 olan fetusların %50'sinde, Trizomi 13 olan fetusların %30'unda nazal kemik görülmez.

İKİLİ TESTTE RİSK YÜKSEK ÇIKARSA ÜÇLÜ, DÖRTLÜ TEST GEREKLİ MİDİR?
Bu konuda farklı doktorların farklı uygulamaları ve düşünceleri olsa da, en doğru yaklaşım şekli risk yüksekse diğer testlerle vakit kaybetmenin bir anlamı yoktur. Kesin tanı testi gereken hastalara bir an önce CVS/AS uygulanmalıdır.

İKİLİ TEST ZAMANINI KAÇIRANLAR NE YAPMALI?
Eğer 11-14 hafta tarama testlerini yaptırmadıysa, unuttuysa, gebelikten geç haberi olduysa, bu durumda üçlü ve/veya dörtlü zamanı ile ilgili doktorunuz size bilgi verecektir.

BU TESTLER DIŞINDA BAŞKA TEST VAR MIDIR?
Son zamanlarda kullanıma giren, bir o kadar maliyeti yüksek olup etkinliği tam anlamıyla kanıtlanmamış yeni bir kan testi vardır. Cell free fetal DNA. Anne kanından 10.gebelik haftasından sonra fetusun DNA’sının izole edilerek Trizomi riskinin tespit edilmesi. Kesin tanı testi değildir, TARAMA TESTİDİR!
RENKLİ ULTRASON = DETAYLI ULTRASON = 
3D, 4D = 2.DÜZEY = TARGET USG = 

OBSTETRİK USG NE DEMEKTİR?
Günümüzde artık neredeyse tüm hastanelerde renkli doppler ayarı olan ultrason cihazları kullanılmaktadır. Bazı devlet ve eğitim hastaneleri, tıp merkezleri hariç. 

AVANTAJI NEDİR?
Öncelikle cihazın donanımlı olması hem hekimin, hem de hastanın yararına olan bir durumdur. Üçboyut, dörtboyut bazı kesimler için sadece bebeğinin renkli fotoğrafından ibaret olsa da, asıl kullanım amacı bu değildir. Sözkonusu pazarlama ve marketing olunca tıbbi cihazlar ve kullanıcılar da bu konuda birbirileriyle yarış içerisine girmektedir.

NE ZAMAN YAPILIR?
En uygun gebelik haftası 18-23. hafta olmakla beraber, çoğu hekim 20-21. haftalarda en optimal değerlendirme koşulları oluştuğuna inanır. Yani bebeğin anne karnındaki duruşu ve yansıması açısından deyim yerindeyse ''tepeden tırnağa'' değerlendirmek için en uygun zaman dilimidir.

KİMLER YAPABİLİR?
''Bu işi biliyorum'' diyen herkes yapabilir. Ancak yasal zorunluluk gereği gebeye günümüz sağlık koşullarında sadece Perinatoloji Bilim Dalından mezun olan, eğitim yeterlilik sertifikası alan hekimlerce ultrason raporu düzenlenebilir. Her hekim hastasına ''detaylı'' bakabilir, uygun görürse Perinatoloğa refere edebilir/etmeyebilir.

TÜM GEBELERİMİZE SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE BEBEĞİNİ KUCAĞINA ALMALARINI DİLERİZ.


BAYPARK HOSPITAL
KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI
OP. DR. TURAL ISMAYILOV

Tarih: 21 Eylül 2017 Perşembe    Hit: 3457

Fotoğraflar
  • #
  • #
Henüz yourm yapılmadı, ilk yorum yapan sen ol