25 Nisan 2024 Perşembe
KÖŞE YAZARLARI
Cemil SAĞLAM
Seçimlere genel bir bakış... Naser ŞİMŞEK
Hani borçlanmak ihanetti! Muhammed SANCAKTAR
İsrail’in Gazze soykırımına İran’ın tavrı Leyla ALTINTAŞ
Neden yüzme önemli! Refika BAĞCI
Başarılı iletişim için SEN dili yerine BEN dili Eda Yıldız Karadağ
Saç ile ilgili en yaygın yanılgılar Av. Ali Kahraman
Yeni Türkiye’ye uyan(ama)mak Bekir Taner ATEŞ
Bayrampaşa’da yeni dönem Fatih ŞENGÜLER
Sen ağa, ben ağa bu ineği kim sağa? Muammer KÜTÜK
Günlüğü 2 bin liradan işçi bulunamıyor Mustafa HATİPLER
İran’ın İsrail’e füze ve dron saldırısına dair Ali Rıza ŞEREN
Değişim Necmettin Sönmez
Milli değerler Mustafa SÖNMEZ
Dikkat dikkat... İbrahim GÜLLE
Ağızdan başlayan serüven: Mide rahatsızlıklarının sessiz tetikleyicisi olabilir mi? Sadık KAHRAMAN
İktidar ilk kez ikinci Rafet ULUTÜRK
Kuzu, Kurt’a teslim edildi İlyas ÇAĞLAYAN
Kandırılıyormuyuz yoksa... Ümit ALBAYRAK
Güzel günlere olan inancımız bitmedi Ercan GÜL
Sporcular besinlerine dikkat etmek zorunda!
Seçimlere genel bir bakış... Naser ŞİMŞEK
Hani borçlanmak ihanetti! Muhammed SANCAKTAR
İsrail’in Gazze soykırımına İran’ın tavrı Leyla ALTINTAŞ
Neden yüzme önemli! Refika BAĞCI
Başarılı iletişim için SEN dili yerine BEN dili Eda Yıldız Karadağ
Saç ile ilgili en yaygın yanılgılar Av. Ali Kahraman
Yeni Türkiye’ye uyan(ama)mak Bekir Taner ATEŞ
Bayrampaşa’da yeni dönem Fatih ŞENGÜLER
Sen ağa, ben ağa bu ineği kim sağa? Muammer KÜTÜK
Günlüğü 2 bin liradan işçi bulunamıyor Mustafa HATİPLER
İran’ın İsrail’e füze ve dron saldırısına dair Ali Rıza ŞEREN
Değişim Necmettin Sönmez
Milli değerler Mustafa SÖNMEZ
Dikkat dikkat... İbrahim GÜLLE
Ağızdan başlayan serüven: Mide rahatsızlıklarının sessiz tetikleyicisi olabilir mi? Sadık KAHRAMAN
İktidar ilk kez ikinci Rafet ULUTÜRK
Kuzu, Kurt’a teslim edildi İlyas ÇAĞLAYAN
Kandırılıyormuyuz yoksa... Ümit ALBAYRAK
Güzel günlere olan inancımız bitmedi Ercan GÜL
Sporcular besinlerine dikkat etmek zorunda!
DİZ AĞRISI
Diz Ağrısı
Diz ağrısının sık karşılaştığımız nedenleri yaralanmalara bağlı, osteoartrit diye adlandırdığımız kireçlenmeye bağlı, yaralanmalara ve mekanik problemlere bağlı olabilir.
Diz bölgesini etkileyen travmalar sonrasında dizi oluşturan kemiklerde kırıklar, bağ ve menisküs yaralanmaları nedeniyle ağrı oluşabilir. Tibia plato ve patella kırıkları sık görülen kırıklardır, ön çapraz bağ da sık yaralanan bağlardan biridir. Kırıklar genellikle direkt travmalarla oluşurken, bağ ve menisküs yaralanmaları futbol, basketbol gibi sporlar esnasında ani yön değiştirme ile görülebilirler.
Osteoartrit (Kireçlenme)
Dejeneratif artrit olarak bilinir, ilerleyen yaş ile birlikte eklem kıkırdaklarının yıpranmasıyla oluşur. En sık görülen artrit şeklidir ve dizde sık görülür. Kıkırdak travmaları, şişmanlık, aşırı kullanım kireçlenmeye neden olabilir. Eklemde ağrı, şişlik ve zamanla ilerleyen hareket kısıtlılığı görülür.
Romatizmal Artritler
Romatoid artrit, gut, Behçet hastalığı, psöriyatik artrit gibi romatizmal hastalıklar eklemlerle birlikte vücudun diğer bölgelerini de etkileyen bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklardır. Dizde uzun süreli ağrı şişlik ve kullanım güçlüğüne neden olurlar.
Tendinitler
Aşırı kullanım veya dizilim sorunları diz tendonlarında zorlanmaya ve yaralanmalara neden olabilir. Tendonlar üzerinde hassasiyet ve ödem oluşur. En sık görüldüğü yerlerden biri patellar tendondur. Özellikle koşucularda, sıçrayıcı sporlarla uğraşanlarda aşırı kullanıma bağlı görülebilir. Kuadriseps ve harmstring tendonlarında da görülebilir.
Bursitler
Dizdeki kas, tendon, kemik gibi hareketli yapılar arasında bir yastık görevi gören bursa keselerinin yangısal reaksiyonu ile olur. Prepatellar ve pesanserinus bursitleri dizde sık görülen bursitlerdir.
İliotibial band sendromu
İliotibial band kalçadan başlayan ve dizin dış kısmına uzanan bir yapıdır. Özellikle koşucularda bisiklet kullananlarda, tırmanış ve kayak sporu yapanlarda aşırı kullanıma bağlı dizin dış kısmında ağrı oluşturabilir.
Medial plika sendromu
Diz eklemi içindeki zarın embiryonel dönemden kalan bant şeklindeki kalıntılarına plika denir. Bu plikalar normalde de dizde bulunabilirler. Ön ve iç kısımdakiler şikayet oluşturabilir. Genelde takılma, kilitlenme ve ağrı oluşumuna neden olurlar.
Osgood-Schlatter Hastalığı
Ayakta durma ve bacağı düz kaldırma esnasında dizi düz tutan mekanizma kuadriceps kası diz kapağı ve patellar tendon aracılığı ile kaval kemiğine bağlanır. Kaval kemiğinde bu mekanizmanın yapıştığı yerde büyüme kıkırdağı bulunmaktadır. Bu büyüme kıkırdağının koşma, atlama gibi faaliyetler ile zorlanması sonrasında bu bölgede ağrı, şişlik, özellikle aktivite sonrası dokunma hassasiyeti oluşur.
Diz Protezi
Diz eklemi femur (uyluk), tibia (kaval) ve patella (diz kapağı) kemiklerinden oluşan eklemdir. Bu kemiklerin eklem yapan yüzleri kıkırdak dediğimiz özel bir dokuyla kaplıdır. Kıkırdak yüzeyler sayesinde eklem hareketlerimiz rahat, sürtünmesiz ve ağrısız bir şekilde yapılabilir. Kıkırdak yüzeylerdeki aşınmalar “artroz” dediğimiz, halk arasında “kireçlenme” denen bir hastalığa yolaçar. Bu hastalık yaşa bağlı gelişen primer (birincil) yani nedeni belirsiz olabileceği gibi, romatizmal hastalıklara (romatoid artrit, spondiloartrit vb), geçirilmiş travmalara (kırıklar, kıkırdak, bağ ve menisküs yaralanmaları vb), eklem içini döşeyen sinovyal doku hastalıklarına bağlı olarak sekonder (ikincil) olabilir.
Diz eklemi aşınması yani gonartrozun ileri evrelerinde hastaların eklem hareketleri oldukça kısıtlanır, yürüme mesafeleri kısalır ve günlük yaşam aktiviteleri kısıtlanır. Çekilen röntgen grafilerinde eklem aralıklarında daralma, eklem yüzlerinde düzensizlikler, eklem deformasyonları görülür. Özellikle ilaç ve fizik tedavi uygulamaları ile hastaların ağrı yakınmaları azaltılamaz olduğunda kıkırdağı aşınmış olan kemik eklem yüzleri protez denilen implantlar ile değiştirilir. Bu cerrahi işleme “artroplasti” ya da “eklem protez cerrahisi” denir. Hastaların büyük bölümünde olduğu gibi aşınmalar eklemin birden fazla bölümünü içerdiği için “tam (total)” protez uygulamaları daha sık olmaktadır
Diz eklem protez cerrahisi genellikle bölgesel anestezi (belden aşağısının uyuşturulması) veya anestezi ekibinin önerileri ışığında genel anestezi ile gerçekleştirilen bir cerrahidir. Total (tam) diz protezi uygulanan hasta cerrahi sonrası 2. gün, fizyoterapist gözetiminde diz egzersizlerine ve yürütülmeye başlatılır. Genellikle 2-5 günlük hastanede kalış sürecinde yürüme, tuvalete oturup kalkma, merdiven inip çıkma egzersiz ve eğitimleri verilir. Bu süreç sonrası taburcu edilen hastalar evde yapacakları egzersiz programını alırlar. Genellikle 6 hafta sonunda günlük yaşam aktivitelerini rahat yapabilecekleri, dışarıya çıkabilecekleri duruma erişirler. Üçüncü aydan sonra hastaların yakınmaları % 90-95 oranında azalır.
Diz protezlerinin dayanıklılığı kişiden kişiye değişmekle birlikte bu süreyi etkileyen pek çok parametre vardır. Kişinin kemik kalitesi, kilosu, protezin uygulanma şekli, bağ dengesi, protezin kalitesi, protezi kullanma şekli, enfeksiyon gibi faktörler protezin dayanıklılığında etkilidir. Bu nedenle diz protezi kemik doku ile birlikte iken kullanımı protezli dizin ömrünü belirler.
Op. Dr. Zafer Volkan Gökçe
Baypark Hospital
Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü
Fotoğraflar
