Dünyanın geneline yayılan COVID-19
virüsü, ülkemizde ilk kez 11 Mart
2020'de tespit edildi. Ülkemizde virüse bağlı ilk ölüm ise 15 Mart 2020'de
gerçekleşti. Bugüne kadar bu hastalığa bağlı ülkemizdeki vefat sayısı 27
binleri buldu. Günlük hayatımızdaki kısıtlamalara rağmen salgın ülkemizde halen
devam etmeye ve can almaya devam etmektedir.
Covid-19 hastalığı her organı tutup zarar
verebiliyor ancak en önemlisi akciğer tutulumudur. Akciğer tutulumu fazlaca
olan hastaların büyük bir kısmının hastanede yatarak tedavi görmeleri
gerekmektedir. Ciddi akciğer tutulumlarında ise hastalar yoğun bakımda takip
edilmektedirler. Hastalığın erken tanısının tespiti ne kadar önemliyse, hastalığı
atlattıktan sonraki süreçte akciğerlerde kalan hasarın takip ve tedavisi de o
kadar önemlidir. Tedavi edilmeyen hastaların akciğerlerinde ciddi sekel
lezyonlar kalabilmekte, bu da onların hayat boyu nefes darlığı çekmelerine
neden olmaktadır.
Özellikle Covid-19’u ağır geçirmiş,
hastanede ve yoğun bakımda yatarak tedavi görmüş hastaların, öncesinde kronik
akciğer hastalığı olan hastaların, özellikle efor sırasında nefes darlığı
hisseden hastaların bir sağlık kuruluşunda özellikle akciğer fonksiyonlarının
değerlendirilmesi önerilir. Hastalığa bağlı komplikasyonlar en az 2 yıl boyunca
takip edilmelidirler.
Covid-19
geçirdikten sonraki dönemde ağır pnömoni ile takip edilip solunum
desteği olmadan taburcu edilen hastalarda 1. ve 3. ay kontrol poliklinik
muayenesi yapılması önerilir. Kontrol akciğer grafileri, basit laboratuvar
incelemeleri ve solunum sıkıntısı devam eden hastalarda 3. ayda solunum
fonksiyon testleri yapılması ve gerekirse tomografi tekrarı önerilir. 1. ayda
myokardit (kalp kası iltihabı), emboli (pıhtı) gibi komplikasyonlar gözden
geçirilir. Yoğun bakımlardan oksijen
desteği ile evlerine gönderilen hastalar izolasyon bitiminde taburculuğun 2.
veya 3. haftasında kontrole gelmelidirler. Akciğer fibrozisine (kalıcı akciğer
hasarı) gidiş değerlendirilmeli, pulmoner rehabilitasyona yönlendirme
yapılmalıdır. Bu hastalarda gelişebilecek kalıcı akciğer hasarları için uygun
tedaviler uygulanmalı ve hastalar yakın
takip edilmelidir. Solunum egzersizleri akciğer kapasitesini geri kazanmada
önemlidir.
Uz.
Dr. Hikmet Tereci
Baypark
Hospital
Göğüs
Hastalıkları Bölümü