Böbrek hastalıkları, dünya
genelinde, milyonlarca insanı doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkileyen,
çoğunlukla sinsi bir şekilde ilerleyen ciddi sağlık sorunlarıdır. Küresel ölüm
nedenleri arasında yedinci sırada yer almaktadır. Gerekli önlemlerin alınmaması
halinde, önümüzdeki yıllarda beşinci sıraya yükselmesi beklenmektedir.
Uluslararası Nefroloji Topluluğu
tarafından yapılan çalışmalara göre; dünya çapında, bu hastalıktan etkilenen
tahminen 850 milyon insan bulunmaktadır ve her yıl yaklaşık 11 milyon kişi,
böbrek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Yüksek gelir düzeyine sahip
ülkelerin yıllık sağlık bütçelerinin neredeyse %3’ü diyaliz ve böbrek nakli
maliyetleri ile ilişkilidir.
Ülkemizde, Türk Nefroloji
Derneği tarafından yapılan bir çalışmaya göre, her 6-7 erişkinden birinde
çeşitli evrelerde Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) bulunmaktadır. Türkiye
İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni
istatistikleri incelendiğinde de ülkemizde gerçekleşen ölümlerin %3,1’inin
böbrek yetmezliği nedenli olduğu görülmektedir.
Buradan hareketle, her yılın
Mart ayının ikinci Perşembe günü Dünya Böbrek Günü olarak değerlendirilmekte ve
böbrek hastalıkları hakkında toplum farkındalığını artırmaya yönelik
faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu vesileyle, 2025 Yılı Dünya Böbrek
Günü'nün teması “Böbreklerine İyi Bak! Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini
Korumaktır!” olarak belirlenmiştir.
Dağılımı ülkeye, ırka,
yaşa ve cinsiyete göre farklılıklar göstermekle birlikte, dünyada, Böbrek Hastalığına yol açan en sık nedenler
diyabet ve hipertansiyondur. Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi
verileri, ülkemizde de benzer bir eğilimi göstermekte; hipertansiyon, diyabet
ve kalp hastalığı olanlarda kronik böbrek hastalığı sıklığının, normal
popülasyona yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.
Dolayısıyla, bu hastalıklara
neden olan risk faktörleriyle mücadele etmek, söz konusu hastalıklarından
korunmada ya da ilerlemesini durdurmada birincil korunma yöntemidir. Erken
teşhis, etkili tedavi ve periyodik izlemler de kronik böbrek hastalıklarının
ilerlemesinin durdurulması ve bu hastalıklara bağlı yeni hastalık oluşmasının
engellemesine yönelik önemli mücadele basamaklarıdır.
Kronik hastalıklar ve risk
faktörleri ile etkin bir şekilde mücadele etmeyi amaçlayan Bakanlığımız,
Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) adını verdiği bir uygulama geliştirerek kronik
hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerini içeren süreçlerin, birinci
basamak sağlık kuruluşlarında, kanıta dayalı klinik uygulama yönergeleri doğrultusunda
yürütülmesini sağlamıştır. Böylelikle hastalıkların kontrol altına alınması,
bireylerin fonksiyon kaybı yaşamalarının ve engelli hale gelmelerinin önüne
geçilmesi hedeflenmektedir.
Halihazırda aile
hekimlerimiz; HYP kapsamında hipertansiyon, diyabet, obezite, kardiyovasküler
risk değerlendirmesi ve çok yönlü yaşlı değerlendirmesi yaparak kendilerine
kayıtlı bireylerin ilgili hastalıklara ya da durumlara yönelik risk durumlarını
belirlemekte; risk değerlendirmesi sonucuna uygun yaşam tarzı değişiklikleri konusunda
danışmanlık vermekte; hastaların tedavilerini düzenlemekte; gerekli hallerde bu
kişileri bir üst basamağa ya da sağlıklı hayat merkezlerine yönlendirmektedirler.
13 Mart 2025 Dünya Böbrek
Günü vesileyle, vatandaşlarımızı; böbrek sağlıklarını korumaya, yaşlarına uygun
kronik hastalık tarama ve izlemlerini yaptırmak üzere, kayıtlı oldukları aile
hekimini ziyaret etmeye davet ediyoruz.
Böbreklerinize iyi bakın!
Unutmayın: Böbrek
sağlığınızı korumak, geleceğinizi korumaktır!
Böbrek sağlığınızı korumak
ve kronik böbrek hastalığından korunmak için;
Aile hekiminize başvurun!
Risk değerlendirmenizi
yaptırın!
Sağlıklı hayat
merkezlerini ziyaret ederek sağlıklı yaşam danışmanlığı alın!
Sağlıklı beslenin!
Yeterli miktarda su için!
Hareket edin!
Sigaradan ve alkolden uzak
durun!
Sağlıklı bir yaşam
geçirmenizi diliyoruz.