BEYİN DAMAR HASTALIKLARI (İNME)

Epidemiyoloji: İnme, toplumda sosyoekonomik önemi giderek artan bir hastalıktır. Yaşlanan dünya toplumunda, en önemli ölüm sebeplerinden 2. sırada gelmektedir. Yine dünya epidemiyolojik çalışmaları sonuçlarına göre ortalama her 3-4 dakikada bir kişi inme nedeni ile kaybedilmektedir. İnme ayrıca uzun dönem sakatlığın ana nedenidir ve hastalar aileleri ve sağlık kurumları için çok büyük emosyonel ve sosyoekonomik sorunlara yol açmaktadır.
İnme Etyolojisi: Tüm inmeler iskemik ve hemorajik olmak üzere 2 ana grupa ayrılır. İskemik inme tüm inmelerin yüzde 70-80’ini oluşturur. İskemik inme çeşitli nedenlerle beyin damarlarının tıkanması sonucu beyin dokusunun oksijensiz kalmasıdır. İskemik inmeler büyük damar yağlanması, kalp kaynaklı inmeler, küçük damar hastalığı sonucu inmeler, diğer nedenlere bağlı inmeler ve nedeni bilinmeyen inmeler olarak sınıflanmıştır. Hemorajik inmeler ise beyin kanaması grubunu oluşturmaktadır.
İnmede risk faktörleri: İnmede risk faktörleri değiştirilemeyen ve değiştirilebilir risk faktörleri olarak ayrılmaktadır. Değiştirilemeyen risk faktörleri; Yaş : Yaş ilerledikçe inme riski artmaktadır. 55 yaşından sonraki her 10 yılda bu risk 2 kat artmaktadır. Cins: Erkeklerde inme riski kadınlara oranla yüksek olsa da, kadınların inme nedeni ile ölüm hızı daha fazladır.
Ailede inme öyküsü: Özellikle 1. dereceli akrabalarda inme öyküsü anlamlıdır. Değiştirilebilir risk faktörleri; hipertansiyon, şeker hastalığı, kalp hastalıkları, kolesterol artışı, belirti vermeyen karotis damar darlığı, kanda pıhtılaşma bozuklukları, kronik enfeksiyonlar, migren ve uykuda solunum bozuklukları, sigara, alkol, obezite, kötü beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam tarzı olarak sıralanabilir.
İnmenin klinik bulguları: İnmenin oluşturduğu bulgular hasar gören beyin dokusunun yerine göre çeşitlilik göstermektedir. Ani gelişen tek taraflı kol ve/veya bacakta kuvvetsizlik, beceriksizlik, uyuşukluk, ani gelişen tek gözde görme kaybı, alanın bir yarısını görememe, çift görme, konuşma bozuklukları(peltek konuşma, hiç konuşamama) yüzde, ağızda kayma, baş dönmesi, bulantı, kusma, dengeyi sağlayamayıp düşme, baş ağrısı.
Tanı/ Teşhis: Teşhis aşamasında Beyin MR görüntüleme, tomografi, Anjiyografi, doppler ultrason, Eko, 24 saatlik ritim holteri, kan tetkikleri yapılmaktadır.
Tedavi: İnme hastalarının erken dönem tedavileri inme merkezlerinde yapılmaktadır. Erken dönem tedavileri tamamlanan hastalara uzun dönem tedavi düzenlemesi yapılarak taburcu edilmektedir. Bundan sonraki aşamada hastaların rehabilitasyon aşaması başlamaktadır. Bu süreç fizik tedavi merkezlerinde fizik tedavi doktorları tarafından yürütülmektedir. İnme hastalarının erken fizik tedaviye başlaması hastalığın iyileşme sürecini kolaylaştırır.
İnmeden korunma: İnme gelişimini önlemek için değiştirilebilir risk faktörleri içinde hastalıkların tedavi edilmesi, yanlış alışkanlıkların olumluları ile değiştirilmesi gerekmektedir. Hastaların belirli aralıklarla nöroloji ve gerekirse kardiyoloji poliklinik kontrollerinden geçmeleri gerekmektedir.
Son olarak inme geçirmiş hasta grupları toplumdaki diğer sağlıklı bireylere göre 2 kat daha fazla tekrar inme geçirme riski taşımaktadır. Bunlar göz önüne alınarak inme hastalarının 3-6 aylık süreçlerde tekrar kontrol muayenelerinin yapılması önerilmektedir.

Özel Mediworld Tıp Merkezi
Nöroloji Uzmanı
Uzm. Dr. Fergane Mehmedova

Fotoğraflar