AKCİĞER KANSERİ!

Akciğer kanserinde erken tanının önemi ve korunma

Akciğer kanseri, akciğer dokusunda anormal doku ve hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve sonuçta akciğerin fonksiyonu olan gaz alışverişinin bozulmasıdır.
Günümüz dünyasında en çok tanı alan, kansere bağlı ölümlerde en sık neden olarak karşımıza çıkan akciğer kanserinden dünyada her yıl 1,3 milyon kişi hayatını kaybetmektedir. Kanser vakalarına bakıldığında bağırsak, meme, prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirenlerin toplamından daha fazla kişi akciğer kanserinden kaybedilmektedir.
Vücutta meydana gelen küçük değişikliklerin önemsenmesi ile akciğer kanseri erken dönemde teşhis edilebilmektedir. Akciğer kanserinde erken tanı hayat kurtarıcıdır. Erken dönemde tanı alan evre 1A olgularında beş yıllık sağ kalım % 85 iken, geç dönemde tanı alan evre 4 (son dönem) olgularda bu oran % 6’dır.

Akciğer kanserinin başlangıç belirti ve bulguların sıklığı sırasıyla:
-İnatçı öksürük
-Kilo kaybı ve iştahsızlık
-Nefes darlığı ve hırıltılı solunum
-Kanlı balgam
-Göğüs ağrısı, omuz ve kol ağrısı, sırt ağrısı, kemik ağrısı
-Ses kısıklığı ve yutma güçlüğü
-Ateş

Akciğer kanserinin belirtileri yerleşim yerine göre değişiklik gösterir. Akciğerin üst kısmına yerleşmiş olan bir kitle bazı sinirlere bası yaparak kolda ve omuzda ağrıya, ses kısıklığına, göz kapağı düşüklüğüne neden olabilir. Bu belirtilerin süresi birkaç haftayı aşıyorsa göğüs hastalıkları doktoruna da başvurulması gerekir. Bazen de akciğer kanserinin belirtileri oldukça sinsi seyredebilir hatta belirti vermeden de ilerleyebilir. Çoğu kişi akciğer kanseri olduğunu başka hastalık nedeniyle çekilen akciğer röntgeni sayesinde öğrenir. Akciğer grafisinde gözden kaçabilecek lezyonlar için iki yönlü çekim yapılması ve bunun göğüs hastalıkları uzmanları tarafından değerlendirilmesi çok önemlidir. Düşük dozlu spiral bilgisayarlı tomografiler de akciğer kanserinin erken tanısındaki gelişmelerden kabul edilmiştir.
Akciğer kanseri şüphesi radyolojik olarak da onaylanırsa biyopsi için uygun yer ve yöntem belirlenmeye çalışılır. Biyopsi ile alınan materyalin patoloji tarafından incelenmesi ile akciğer kanserinin hem kesin tanısı konulur hem de hücresel düzeyde alt tipleri belirlenir. Kanserin hücresel düzeyde alt tipleri tedavi seçeneğinin belirlenmesi ve sağ kalımda çok önemlidir. Akciğer kanserinin kesin tanısı da konulduktan sonra evrelenmesi (hastalığın yaygınlık derecesi) gerekir. Tedavi başarısını kanserin histopatolojisi (hücresel tipi) ve evresi (yayılımı) ile hastanın performansı belirler.
Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigaradır. Sadece sigara içmek değil sigaralı ortamlarda bulunmak, puro, pipo ve nargile içmek de aynı riski taşır. Akciğer kanseri tanısı genelde 50-70 yaş arasında konulmasına rağmen sigara başlama yaşına ve kullanma sıklığına göre daha gençlerde de tanı konulabilir. Akciğer kanserinin önlenebilir kısmı sigaranın bırakılmasıdır. Sigarayı bırakan kişilerde 10 yıl sonra akciğer kanseri riski % 50 azalır.
Tüm akciğer kanserli vakaların % 15‘i hiç sigara içmeyenlerdir. Asbest, radon gazı, hava kirliliği gibi çevresel faktörler ile aile öyküsü gibi genetik faktörler de önemlidir. Ayrıca tüberküloz (verem) ile ilişkili fibrotik skar ile göğüs kafesine uygulanan ışın tedavisi de akciğer kanseri riskini arttırır.
Akciğer kanserinde asıl önemli olan korunmak ve erken tanı sağlamaktır. Korunmak için sigarayı bırakmak, erken tanı için de göğüs hastalıkları uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

Fotoğraflar