İbrahim GÜLLE / Diş Hekimi /Ağız ve diş sağlığı

AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HAFTASI

Bilimsel diş hekimliği eğitiminin 22 Kasım 1908’de başlaması nedeniyle ülkemizde her yıl 22 Kasım günü Diş Hekimleri Günü, 22 Kasımı içine alan hafta ve toplumun ağız ve diş sağlığı konusunda bilinçlenmesine katkı sağlamak, ağız bakımı alışkanlığına katkıda bulunmak amacıyla “Toplum Ağız Diş Sağlığı Haftası” olarak kutlanmaktadır.
Sağlıklı bir yaşam ağız sağlığıyla başlar. Ağız, sindirim kanalının girişidir. Ağızdaki olumsuzluklar diş sağlığının bozulmasına, sindirimin olumsuz etkilenmesine yol açar. Ağızla aldığımız yiyecekler çiğnenip, tükürükle karıştırılarak yutulmaya ve sindirime hazır hale getirilirler. Dişlerin, besinlerin  öğütülmesi görevlerinin yanı sıra konuşmada ve görünümümüzde önemli etkileri vardır.
Çocuk ve gençlerin gelişim dönemlerinde edindikleri tutum ve davranışlar, ileriki yaşlarda hem genel sağlıklarını hem de ağız ve diş sağlıklarını şekillendirmesi açısından çok önemlidir. Ağız ve diş bakımı alışkanlığı çocukluk döneminde edinilmesi gerekir ve bunun için aileye, diş hekimlerine ve biz aile hekimlerine görevler düşmektedir. "Doğru Beslenme" ve "Ağız Bakım" alışkanlıkları, çocukların ağız, diş sağlıklarının yanı sıra genel sağlıklarının da korunmasını ve yetişkinlik dönemi kronik hastalık risklerinin azaltılmasını sağlayacaktır.
Ağız ve diş sağlığında en önemli iki hastalık diş çürükleri ve diş eti iltihaplanmalarıdır. Diş eti hastalıkları, diş yuvasının bulunduğu çene kemiğinin erimesine kadar sağlıklı doku kaybına yol açabilir. Diş sağlığının bozulması vücuttaki diğer organları da etkiler. Dişler neredeyse bütün sistemleri olumsuz etkileyen sürekli enfeksiyon odağı haline gelebilir ve kalp, böbrek, eklemler vb. yapılarda önemli sağlık sorunlarına yol açabilen enfeksiyonlara kaynaklık edebilir.
Diş çürüğü 19 ve 20. yüzyıllarda dünya genelinde bir epidemik salgın olarak tanımlanmış ve halen günümüzde de nezleden sonra dünyada en yaygın olarak görülen 2. hastalık olarak kabul edilmektedir. Diş çürüğü;  fermente olabilen şekerlerle tetiklenen ancak davranışla değiştirilebilen bir enfeksiyon olarak kabul edilir. Bu tanım; bu hastalığın engellenmesinde ya da oluştuysa erken aşamada durdurulmasında neler yapabileceğimizle ilgili basit önerileri de bize vermektedir. Kuşkusuz bunlardan en önemlisi, hastalığın davranışla değiştirilebileceği gerçeğidir. Bütün hastalıklar gibi, diş çürüğünü  önlemek, hastalık oluşunca tedavi etmekten; daha kolay, ucuz, acısız, pratik ve sağlıklıdır.
Diş ve diş eti hastalıkları ülkemizde ve dünyada en önemli sağlık sorunları arasındadır. Ancak hayatı doğrudan tehdit etmediği için gerekli önem verilmemektedir. Dişeti hastalıkları dişleri destekleyen dokuların iltihaplı hastalıklarını kapsar. Şişmiş, kızarık, kanamalı ve iltihaplı dişeti görüntüsü ile ortaya çıkan dişeti hastalıkları, ilerleyen aşamalarda dişleri destekleyen dokuları etkileyerek diş kayıplarına yol açar. Bakteri plağının ve yetersiz ağız hijyeninin neden olduğu dişeti hastalıkları; kronik bir enfeksiyon olup, koroner kalp hastalıkları, üst solunum yolu hastalıkları ve diyabeti tetiklemektedir.
Ağız ve Diş Sağlığını koruyabilmek için öncelikle kişilerin kendi sağlığının bilincinde olmaları gerekmektedir. Ağız ve diş sağlığının korunması fazla zaman almayan ve çok maliyet gerektirmeyen bir uygulamadır. İyi bir ağız ve diş sağlığı kalitesine ulaşabilmek için;
- Günde en az 2 kere, sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce dişlerin fırçalanması, günde en az bir kez diş ipi kullanılması,
- Yeterli ve dengeli beslenmek; sebze ve meyveden zengin, et, süt, yoğurt, peynir, yumurta gibi hayvansal gıdaların yer aldığı öğünlerle beslenilmesi,
- En az altı ayda bir düzenli olarak diş hekimine kontrole gidilmesi ve teşhis edilen problemlerin hekimin önerisi doğrultusunda tedavisinin yaptırılması gerekmektedir.