Muammer KÜTÜK / Kütükler Yapı Yön. Kur. Bşk. / Yatırım Stratejileri

İNŞAAT SEKTÖRÜ ‘ERROR’ VERİYOR

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) 2023 yılının ilk yarısına ilişkin inşaat sektörü analizi raporunu yayınladı. Raporda deprem sonrası yeniden inşa çalışmalarının sektör üzerindeki etkileri vurgulandı. Özellikle İstanbul gibi deprem riski yüksek illerde kentsel dönüşüm talebinde artış olduğu belirtildi. Ancak afet odaklı kentsel dönüşüm süreci ve konut üretimi için zorluklar olduğu ifade edildi. Raporda ayrıca sektörde konut dışı faaliyetlerde bir büyüme olmadığı da belirtildi.
DEPREM SEKTÖRDE HIZLANMAYA YOL AÇTI
TBM’nin raporuna göre inşaat sektörü Türkiye ekonomisi genelinde 200’den fazla alt sektöre talep ve istihdam sağlayarak önemli bir rol oynamakta. Raporda deprem bölgesinde başlayan yeniden inşa sürecinin sektörde hızlanmaya yol açtığı ve konut dışı faaliyetlerde ise büyüme olmadığı ifade edildi.
MALİYETLER GEÇMİŞ YILLARA KIYASLA DAHA FAZLA ZORLUYOR
Raporda inşaat sektöründeki ivmenin deprem sonrası yeniden inşa çalışmalarıyla birlikte yılın ilk çeyreğinde son 20 çeyreğin en hızlı artışını kaydettiği ve mili gelirden % 5,4 payı aldığı belirtildi. Ancak raporda bu artışın geçmiş yılların gerisinde kaldığı dikkat çekildi. Ayrıca İstanbul gibi deprem riski yüksek şehirlerde kentsel dönüşüm talebinin arttığı ancak maliyet yükü ve finansmana erişim zorlukları nedeniyle beklentilerin sınırlı olduğu belirlendi. Raporda inşaat sektöründe beklenmedik şekilde artan girdi maliyetleri ve ödenek yetersizliği ile hak ediş ödemelerinde yaşanan gecikmelerin sektörü olumsuz etkilediği aşikar. Ayrıca konut talebindeki kredilere erişim sınırlamaları ve mevduat faizlerindeki yükselişin yatırım amaçlı alımlar üzerindeki baskı yarattığı ortada.
RUSYA – UKRAYNA SAVAŞI YURT DIŞI PROJELERİNİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
Raporda Türk inşaat sektörünün yurt dışında 7,5 milyar dolarlık 110 proje üstlendiği ve uluslararası projeler portföyünün toplamda 480,5 milyar dolar olduğu da belirtildi . Rusya - Ukrayna savaşının yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde kayıplara neden olduğu ancak Suudi Arabistan da hayata geçirilecek projelerle kaybın telafi edilmeye çalışıldığı ifade edildi. Sonuç olarak Türkiye Müteahhitler Birliği’nin raporuna göre inşaat sektörü deprem sonrası yeniden İnşa çalışmalarının etkisiyle ivme kazanmış olsa da, sektörde bazı zorluklar ve riskler devam etmektedir. Konut dışı faaliyetlerde büyüme olmaması ve finansmana erişim sorunları sektörün önündeki önemli engeller arasında yer almaktadır.
TUİK'in açıkladığı verilere göre inşaat maliyetlerindeki artış Mayıs ayında yavaşladı. Hem aylık hem de yıllık bazda son ayların en düşük artışını kaydeden endeks malzeme fiyatlarındaki gerilemeden ciddi etkilendi ancak işçilik maliyetleri de yükselmeye devam ederek sektörün sorununu büyüttü. Deprem bölgesinde ve yurt dışında çalışan işçilerin azalması iç piyasada arz talep dengesini bozdu. TUİK’in verilerine göre Mayıs ayında malzeme fiyatları düşerken işçilik maliyetleri ikiye katlandı. Yeni yatırımların önündeki en büyük engel olarak görülen işçi sorunu için sektör temsilcileri yurtdışından geçici işçi getirilmesini öneriyor.